ცის საფარქვეშ

„რადგანაც არ ვიცით, როდის მოვკვდებით, ცხოვრებას, როგორც უძირო ჭას, ისე ვუყურებთ. არადა ყველაფერი განსაზღვრული ოდენობით ხდება, და ძალიან მცირე ოდენობით, მართლა. კიდევ რამდენჯერ გაგახსენდება ის შუადღე ბავშვობიდან, რომელიც შენს არსებობაში ისე ღრმად ჩაბუდებულა, რომ მის გარეშე ცხოვრება ვეღარც კი წარმოგიდგენია? ოთხჯერ? ხუთჯერ? თუ მაგდენჯერაც არა? კიდევ რამდენჯერ შეძლებ უყურო სავსე მთვარის ამოსვლას? ალბათ ოცჯერ? და მაინც რა უსასრულოდ გვეჩვენება!“

„ცის საფარქვეშ“ ამერიკული ბიტ-თაობის ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი მწერლის, პოლ ბოულზის პირველი რომანია. ეს არის ტექსტი გაუცხოებაზე, როდესაც ახალი ეგზისტენციალური რეალობა ისე ამძიმებს და ანადგურებს ადამიანს, რომ ის უუცხოვდება არა მხოლოდ გარემოს, არამედ თავის შინაგან სამყაროს, საყვარელ ადამიანებსა და სხეულსაც კი. სიუჟეტი მეორე მსოფლიო ომის შემდგომ ჩრდილოეთ აფრიკასა და საჰარაში ვითარდება. სამი ახალგაზრდა ამერიკელის მოგზაურობა, რომელიც შთაგონებითა და ახალი კულტურის შეცნობით უნდა იყოს სავსე, უცნაურ გეზს იღებს – საჰარა მოგზაურებს მტრულად დაუხვდება და ისეთ თავგადასავალში ხვევს, რომლებთან გასამკლავებლადაც პერსონაჟებს უჭირთ საჭირო ძალის გამონახვა.

მიუხედავად იმ ბევრი სირთულისა, რაც ბოულზსა და მის რომანს ხვდა წილად, „ცის საფარქვეშ“ მაინც შემორჩა ლიტერატურის ისტორიას, როგორც ერთ-ერთი ყველაზე გავლენიანი ტექსტი. Time Magazine-მა ის ბოლო ასწლეულში დაწერილი ასი საუკეთესო რომანის სიაში შეიყვანა.

მრავალწლიანი უარის შემდეგ, ბოულზი საბოლოოდ დათანხმდა რომანის კინო-ადაპტაციას, და ფილმის გადაღების უფლება ბერნარდო ბერტოლუჩის მისცა. ფილმისთვის მელოდიები რიუიჩი საკამოტომ დაწერა, რომელმაც წლების შემდეგაც გააგრძელა ბოულზის ამ რომანის გავლენით მუსიკის შექმნა.

ინგლისურიდან თარგმნა მიხეილ ციხელაშვილმა